2023 yılı itibarıyla Türkiye'de üniversite kontenjanlarının bir yıl içerisinde belirgin şekilde düşmesi, eğitim alanında geniş yankılar uyandırmış durumda. Geçtiğimiz yıllardaki üniversite yerleştirme sonuçları ve gösterilen ilgi, bu yılki kontenjanlarını sorgulatıyor. Özellikle genç neslin geleceği, yükseköğretim kurumlarına olan talebin azalmasıyla birlikte tartışma konusu haline gelmiş durumda. Eğitimciler, veliler ve öğrenciler bu durumu nasıl karşılıyor? İşte detaylar...
Üniversite kontenjanlarındaki düşüş pek çok nedenden kaynaklanıyor olabilir. Bunların başında, pandemi sonrası gelişen ekonomik zorluklar ve iş bulma olanaklarının değişimi geliyor. Özellikle COVID-19 sürecinin ardından, birçok öğrencinin yükseköğretimin sunduğu kariyer fırsatlarına olan bakış açısı değişti. Gençler, üniversite diplomasının her zaman bir iş bulma garantisi olmadığını kavradı. Bu nedenle, bazı öğrenciler meslek yüksekokullarına yönelmeyi ya da iş hayatına atılmayı tercih ediyor.
Ayrıca, üniversitelerin açıldığı şehirlerdeki yaşam standartları ve barınma şartları da önemli bir etken olarak görülüyor. Özellikle büyük şehirlerdeki yaşam maliyetlerinin artması, öğrencilerin daha düşük maliyetli eğitim kurumlarına yönelmesine neden oluyor. Böylece, birçok üniversite yeterli sayıda öğrenci kaydını gerçekleştiremiyor; bu da dolaylı olarak kontenjanlarda bir kısıtlamaya yol açıyor.
Üniversite kontenjanlarındaki düşüş, yalnızca eğitim kurumlarını değil, aynı zamanda öğrencileri ve ailelerini de etkiliyor. Öğrenciler, geleceğe güvenle bakabilmek için istedikleri bölümlerde eğitim almanın yanı sıra, mezun olduklarında kendilerini iş bulma konusunda ne kadar güvende hissettiklerini sorguluyorlar. Veliler ise çocuklarının eğitim hayatındaki belirsizlikler nedeniyle büyük kaygı taşıyor. “Neden bu kadar kontenjan düştü?” sorusu ailelerde kaygı yaratıyor. Çocuklarının iyi bir üniversiteden mezun olarak iyi bir iş bulması için gerekli olan eğitim kalitesinin yeterli olup olmadığını merak ediyorlar.
Bu belirsizlikler içerisinde, bazı veliler çocuklarını yurt dışında eğitim almaya yönlendiriyor. Özellikle, gelişmiş ülkelerdeki üniversitelerin sunduğu eğitim kalitesi ve iş bulma olanakları, Türk öğrencilerin tercihleri arasında yer alıyor. Ancak, yurt dışına gitmek, yüksek maliyetler ve farklı kültürel adaptasyon sorunları gibi zorlukları da beraberinde getiriyor. Bu da, öğrencilerin yurt içindeki üniversitelere olan bağlılıklarını sorgulamaya iterken, eğitim sisteminin genel geleceği hakkında ciddi tartışmalara yol açıyor.
Üniversitelerin, öğrenci kontenjanlarını artırmanın yollarını bulması gerekiyor. Öncelikle, eğitim sisteminin günümüz ihtiyaçlarına uygun bir şekilde revize edilmesi şart. Eğitimciler, üniversite programlarının iş hayatıyla daha uyumlu hale getirilmesi gerektiğinin altını çiziyor. Öğrencilerin talep ettiği becerileri kazandırmak, mezun olduktan sonra iş bulma şanslarını arttıracak bir strateji olarak değerlendiriliyor.
Bir diğer öneri ise üniversitelerin öğrenci hayatını kolaylaştıracak destek hizmetlerini artırmak. Barınma giderlerinin düşürülmesi ve burs imkânlarının artırılması, potansiyel öğrencilerin üniversitelere yönelimini teşvik edebilir. Öğrenciler için sosyal ve ekonomik destek programları oluşturmak, yükseköğretim kurumlarının öğrencilerini kendilerine çekmesi için önemli bir yol olacaktır.
Sonuç olarak, Türkiye'de üniversite kontenjanlarındaki düşüş, sadece bir istatistiksel veri değil, aynı zamanda eğitim sistemimizin geleceği adına ciddiye alınması gereken bir durum. Öğrenci ve velilerin kaygıları, yükseköğretim kurumlarının bu durumu göz önünde bulundurarak atacağı adımların önemini ortaya koyuyor. Eğitimdeki bu dönüşüm, herkesin ortak bir çabasıyla gerçekleştirilebilir ve Türkiye'nin eğitim geleceği daha parlak bir hâle getirilebilir.
